Metaprogramy to nabyte w procesie doświadczenia wzorce zachowań, za pomocą których postrzegamy świat.
Metaprogramy organizują nasze potrzeby, ukierunkowują działania, wpływają na reakcje. To one decydują, czy skrzykniemy drużynę i pójdziemy walczyć ze smokiem, który spalił już dwie sąsiednie wioski, zanim zbliży się do naszej, czy chwycimy za broń, dopiero, gdy smok zadymi u bram…
To one odpowiadają za to, że jeden człowiek czeka do ostatniej chwili, zanim zacznie działać, a inny długo przed terminem musi mieć wszystko dopięte na ostatni guzik, albo za to, że jedni wszędzie widzą problemy, a inni ekscytujące wyzwania. Rozumienie metaprogramów, a także umiejętność rozpoznawania ich u siebie, pomaga rozumieć zachowania innych ludzi, skutecznie motywować i komunikować.
Jednym z głównych metaprogramów to OD (unikanie) – DO (dążenie). To on decyduje o tym, co nas motywuje do działania.
Ludzie z metaprogramem OD w pierwszej kolejności dostrzegają przeszkody i zagrożenia. Dochodzą do celu poprzez ich eliminacje.
To, co ich motywuje, to potrzeba uniknięcia zagrożeń, problemów, dyskomfortu. Pracują nie dlatego, że chcą mieć pieniądze, ale dlatego, żeby nie odczuwać ich braku. Motywuje ich nie chęć zdania egzaminu, ale obawa przed jego oblaniem. Osoba z metaprogramem OD najpierw dokładnie sprawdzi, co może się nie udać, przewidzi wszystkie potencjalne przeszkody, zabezpieczy się przed nimi i dopiero potem zacznie działać.
Ludzie z metaprogramem DO zmierzają do celu i w zasadzie nie zastanawiają się, co może pójść nie tak. Do działania motywuje ich samo osiągnięcie celu, a nie uniknięcie problemu. Nie przewidują zagrożeń, bo dlaczego miałyby się pojawić. Widzą szanse i możliwości.
Metaprogramy OD-DO dobrze widoczne są języku komunikacji:
